به گزارش هفت چشمه  به نقل از خبرگزاري شبستان- کرسي هاي نظريه پردازي فارغ از مسائل و مشکلات متعددي که تاکنون در طول عمر کوتاه داشته است، توانست به نحوي قابل قبول و حداقل در ظاهر امر، جايگاهي ويژه ميان اصحاب دانشگاه باز کند، چرا که خفقان حاکم در محيط هاي دانشجويي قبل از انقلاب، چنين امکاني را براي استاد و دانشجو ايجاد نمي کرد که آزادانه به تحليل و ارائه نظرات خود بپردازند، بنابراين کرسي هاي نظريه پردازي، فرجه اي بود مثبت تا دانشگاهيان به ويژه فعالان حوزه علوم انساني بتوانند تحليل هاي جديد را در حوزه هاي مختلف ارائه کنند.

با توجه به آنکه برپايي اين کرسي ها از منويات رهبر معظم انقلاب است، مسئولان ذيربط بايد توجهي مضاعف در راستاي کيفي بودن اين کرسي ها داشته باشند؛ در اين راستا نظرات دو تن از صاحب نظران و مسئولان فعلي و سابق، که در روند مستقيم شکل گيري کرسي هاي نظريه پردازي در دانشگاه ها سهم داشته اند به گفت وگو نشستيم.

غلامرضا خواجه سروي، معاون فرهنگي و اجتماعي وزارت علوم تحقيقات و فناوري با اشاره به روند برپايي کرسي هاي آزادانديشي در سطح دانشگاه هاي کشور به خبرنگار شبستان گفت: تا کنون حدود يک هزار کرسي آزادانديشي در سطح دانشگاه ها برپا شده است که موضوع 70 درصد از آن ها مباحث علمي همچون جنبش نرم ‌افزاري، نهضت توليد علم، بومي ‌سازي علوم انساني بوده و 30 درصد مابقي در حوزه مسايل سياسي و روز بوده است.

وي با بيان اين مطلب که دانشگاه‌ اميرکبير براي نخستين بار و دانشگاه تهران بعد از آن دانشگاه نسبت به برپايي اين کرسي ها اهتمام داشته اند، اظهار کرد: عدم استفاده از ظرفيت اساتيد در برپايي کرسي‌هاي آزادانديشي يکي از مشکلات اصلي است. استادان بايد در کرسي‌هاي آزادانديشي به عنوان داور حضور داشته باشند و حضور آنها در اين کرسي ها به عنوان يک امتياز در آيين‌ نامه ارتقاء تلقي مي شود.

لزوم وجود فضاي باز سياسي در دانشگاه ها

خواجه سروي تصريح کرد: براي آنکه کرسي هاي آزادانديشي به بهترين شکل ممکن برپا شود، بايد فضاي باز سياسي در دانشگاه ها وجود داشته باشد و اين کرسي ها هيچگونه خط قرمزي جز رعايت هنجارهاي جامعه ندارند.

معاون فرهنگي و اجتماعي وزارت علوم با اشاره به مولفه هاي رسيدن به سطح مطلوب براي برپايي کرسي هاي آزادانديشي عنوان کرد: هماهنگي با نهادهاي مختلفي که ممکن است در رابطه با قضيه برپايي کرسي ها هيچ ذهنيتي نداشته باشند، ضرورت دارد، چرا که ممکن است اين نهادها زمينه اي فکري در اين رابطه نداشته باشند اما طرفدار برپايي کرسي ها باشند.

وي در پاسخ به اين سوال که آيا منبع و مرجعي جهت آرشيو کرسي هاي آزادانديشي که تاکنون برگزار شده، پيش بيني شده است يا خير عنوان کرد: کليه کرسي هاي نظريه پردازي که تاکنون برگزار شده است در قالب لوح فشرده در دسترس است اما اينکه در مجموعه اي به صورت مکتوب يا به شکل فصلنامه ارائه شود خير.

در اين ميان محمدباقر خرمشاد نيز در رابطه با روند برپايي کرسي هاي نظريه پردازي و ماهيت آنها شنيدني است. وي را به عنوان يکي از سرآمدان دانشگاهي مي شناسيم. شخصي که از نزديک در جريان شکل گيري کرسي هاي نظريه پردازي بوده است.

او در رابطه با کرسي هاي نظريه پردازي در دانشگاه ها، به خبرنگار شبستان گفت: اين کرسي ها باعث مي شود که نظريّات مختلف به جاي نفي مطلق يکديگر، در يک فضاي مناسب، خود را عرضه بکنند.

معاون فرهنگي و اجتماعي سابق وزارت علوم ادامه داد: برپايي کرسي هاي نظريه پردازي بايد برپايي کارگاه هاي تخصصي را در دستور کار خود تعريف کند. چرا که در بسياري از کشورها و در محيط دانشگاهي شاهديم که کارگاه هاي علمي جهت برگزاري گفتمان هاي دانشجويي برگزار مي شود که اين امر مهم و ضروري تلقي مي شود.

وي با اشاره به وجود اتاق هاي فکر متشکل از متفکران و نخبگان در ديگر کشورها ابراز کرد: ساير جوامع به صورت علمي، افرادي را تربيت مي کنند و به بيان بهتر اشخاصي آموزش مي بينند تا در قالب اتاق هاي فکر به تبيين و ارائه نظريات خودشان در باب مسائل جامعه و راه حل آن ها بپردازند.

خرمشاد عنوان کرد: مسئله نظريه پردازي در کشورهاي ديگر امري محسوس و تعريف شده است. هرچند که شيوه برگزاري جلسات پرسش و پاسخ در تاريخ اسلام نيز سابقه اي بس کهن دارد که برگزاري کلاس هاي چندهزار نفري تبادل نظر و مباحث متعدد، در زمان امام صادق (ع) خود شاهدي بر اين مدعاست.

ضرورت راه اندازي کارگاه هاي علمي دانشجويي

وي تصريح کرد: اگر کارگاه هاي علمي دانشجويي جهت ارتقاي سطح کرسي هاي نظريه پردازي در دانشگاه ها برپا شود، شاهد رشد چشمگير و بازخوردي بهتر در سطح جامعه دانشگاهي داخل کشور خواهيم بود.

رئيس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي همچنين در پاسخ به سوالي مبني بر اينکه آيا در زمان حضور در وزارت علوم و در سمت معاونت فرهنگي و اجتماعي اين وزارتخانه براي جمع آوري مرجع و آرشيوي از کرسي هاي نظريه پردازي، تصميمي اتخاذ شد و آيا آن زمان لزومي براي اين کار ديده مي شد يا خير؟، خاطرنشان کرد: آن زمان بحث ها بيشتر بر سر راه اندازي اين کرسي ها در محيط دانشگا ها و لزوم شکل گيري آن بود و در رابطه با مسئله ياد شده در آن زمان سخن و تصميمي اتخاذ نشد؛ هر چند اين کار مفيد و ضروري است چراکه موجب مي شود دانشجويان با آراء و نظرات يکديگر در زمينه مسائل مختلف و مهم روز آشناي شوند.